’Goed zo!’
Mijn moeder zei het minstens tien keer per bezoek toen Robin klein was.
Als hij een hapje nam zonder zichzelf te besmeuren.
Als hij in zijn eentje het glijbaanladdertje beklom.
Als hij een kliederkunstwerk maakte.
Lief natuurlijk, een oma die haar kleinkind zo prees.
Alleen… er was een probleem met die ’goed zo’. Complimenten kunnen een averechts effect hebben. En daar had mijn moeder geen idee van, want ze bedoelde het echt wel goed. Net als al die andere oma’s, juffen en buurmannen die strooien met complimentjes.
Dit was wat er na vele goed zo’s gebeurde:
Robin ging netjes eten om zijn oma te plezieren, en niet omdat het fijn was dat zijn mond niet volplakte met kwijl en wortelpuree.
Hij beklom laddertjes zonder hulp om haar verrukte kreetjes te horen, en niet voor het zelfvoldane gevoel van zélf iets te kunnen.
Hij maakte tekeningen om complimentjes te krijgen, en niet omdat tekenen gewoon leuk is om te doen.
Ik merkte dat hij steeds minder tekende omdat hij het leuk vond, en steeds meer voor een aai over de bol van oma.
Dat is het effect van beloningen – en een compliment ís een beloning: ze motiveren kinderen om dingen te doen, maar de activiteit zelf wordt minder leuk.
Betekent dat dat je nooit complimenten mag geven? Nee joh.
Maar doe het spaarzaam en bewust. En zeg of vraag als het kan liever iets inhoudelijks (’Interessant dat je groen gebruikte voor de snottebel van het kindje’). Of focus op het proces, en niet op het resultaat (’Deze som was niet makkelijk, maar ik zag dat je je best deed om toch door te zetten’).
En vertel hem ook zomaar dat je hem lief vindt en dat hij precies goed is zoals hij is.
Niet als beloning. Gewoon omdat het waar is.
Tot snel!
Elke
Moeder aan de haard
PS Wil je hier meer over lezen? Alfie Kohn schrijft in ‘Onvoorwaardelijk ouderschap’ dat liefde en goedkeuring geen beloning zouden moeten zijn die kinderen moeten verdienen – maar hun geboorterecht. Dat inzicht heeft mijn hele kijk op opvoeden veranderd.